باشگاه خبری فراساحل: طرح‌های توسعه‎ای ١۸ میدان نفت و گاز در سال ۹۶ در کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران بررسی شد که از میان این میدان‌ها، قرارداد توسعه پنج میدان آبان، پایدار غرب، سپهر، جفیر و کرنج امضا شده است. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از شانا، کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران در سال ۹۶ در مجموع ۱۴ بار تشکیل جلسه داد و در این نشست‌ها، طرح‎های مطالعاتی ارائه شده از سوی شرکت‎های داخلی و خارجی برای ۱۸ میدان نفت و گاز از جمله منصوری، آب‌تیمور، چنگوله، سهراب، سومار، چشمه‌خوش، دهلران، کرنج، آبان، پایدارغرب، بندکرخه، جفیر و سپهر را بررسی کرد.

در یکی از نشست‌های پارسال این کمیته، طرح‎های مطالعاتی لوک‎اویل و پرتامینا برای توسعه مخزن بنگستان میدان منصوری بررسی شد و اعضای کمیته مشاورین مدیریت مخازن در این نشست، دیدگاه‌های خود را درباره طرح‎های ارائه شده، راهکارهای بهبود کیفیت مطالعه و کاهش عدم قطعیت‎های موجود در میدان منصوری مطرح کردند؛ میدانی که در جنوب غرب ایران و ۴۵ کیلومتری جنوب شرق اهواز در ناحیه فروافتادگی دزفول شمالی قرار گرفته و از سمت شمال در مجاورت میدان اهواز، از غرب در مجاورت میدان آب‌تیمور و از شمال شرق، در مجاورت میدان شادگان است. میدان منصوری در سال ١٣۴۲ شناسایی و در همان سال با حفر چاه شماره یک، مخازن آسماری و بنگستان آن کشف شد. مخزن بنگستان میدان منصوری با طول تقریبی ۴٣ کیلومتر و عرض ۵ تا ٦ کیلومتر در امتداد شمال غربی و جنوب شرقی میدان کشیده شده است. تولید از این مخزن از سال ١٣۵۲ از طریق چاه شماره ۲ آغاز شد و تا نیمه دوم سال ١٣۵۴ ادامه داشت، سپس تولید در این مخزن به مدت ١۵ سال متوقف و از نیمه دوم سال ١٣٦٩ از سر گرفته شد و تاکنون ادامه دارد.

الگوهای توسعه‎ای مخزن بنگستان میدان آب‎تیمور نیز که از سوی شرکت‎های لوک‎اویل، پرتامینا و مرسک ارائه شده بود، در یکی از نشست‌های سال ۹۶ کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران بررسی شد؛ میدانی که در منطقه دزفول شمالی و حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غرب میدان و شهر اهواز، مابین میدان‌های سوسنگرد و منصوری واقع شده است. تولید از مخزن بنگستان میدان آب‌تیمور با طول تقریبی ۲۳ کیلومتر و عرض ٦,۵ کیلومتر با کشیدگی در امتداد شمال غربی- جنوب شرقی از سال ۱۳٧٠ با حفر دو حلقه چاه آغاز شد و تاکنون ادامه دارد. کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران در سال ۹۶، نتایج طرح‌ توسعه میدان چنگوله را که از سوی شرکت گازپروم‎نفت روسیه، DNO نروژ و PTTEP تایلند به این شرکت ارائه شده بود نیز بررسی کرد و پیرامون متغیرهای مخزنی، فازهای مختلف برنامه‌های پیشنهادی شرکت‌ها برای توصیف و توسعه میدان و پروفایل تولید پیش‌بینی شده، بحث و تبادل نظر شد. میدان نفتی چنگوله در استان ایلام در ۵٠ کیلومتری جنوب شرقی شهر مهران و در فاصله پنج کیلومتری خط مرزی ایران و عراق قرار دارد. سازندهای اصلی حاوی هیدروکربور در میدان چنگوله سروک بالایی و پایینی است، اما وجود هیدروکربور با قابلیت تولید در سازند ایلام و سازندهای عمیق‌تر از جمله داریان و فهلیان نیز محتمل است.

نتایج مطالعات و برنامه‎های پیشنهادی شرکت PGNiG لهستان نیز برای توسعه میدان سومار در این کمیته بررسی شد؛ میدانی که آبان ماه سال ۹۵، تفاهمنامه‎ای برای مطالعات آن بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت دولتی نفت و گاز لهستان (PGNiG) امضا شده بود. این میدان در استان کرمانشاه و در نزدیکی مرز عراق قرار دارد. ساختمان بسته این میدان با استفاده از اطلاعات لرزه‌نگاری دوبعدی تعیین و تعریف شده است و دارای یک حلقه چاه تولیدی است. نفت این میدان سبک و ضریب بازیافت آن حدود ۱۵ درصد است. پس از سومار، طرح‎های پیشنهادی سه شرکت خارجی برای توسعه میدان چشمه‌خوش در کمیته مشاورین مدیریت مخازن بررسی شد؛ طرح‎هایی که از سوی شرکت‎های گازپروم‎نفت، او‎ام‎وی و پتروناس ارائه شده بودند که بر اساس اعلام مدیریت برنامه‎ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران در آن زمان، برنامه‎های توسعه‎ای شرکت‎های گازپروم‎نفت و او‎ام‎وی به دنبال حفظ سقف تولید در این میدان است و شرکت پتروناس، امکان افزایش تولید از میدان را نیز طرح کرده بود.

میدان چشمه‎خوش از میدان‌های بزرگ نفتی و دارای ۲ مخزن در سازند آسماری و بنگستان است. مخزن آسماری این میدان متشکل از لایه‌های ماسه‌سنگی با خواص مخزنی مطلوب است و سازند بنگستان ضخامتی بالغ بر ٧٠٠ متر دارد. هم‎اکنون تنها از مخزن آسماری میدان چشمه‎خوش برداشت نفت انجام می‌شود و برنامه اولیه در باره سازند بنگستان، مبتنی بر ارزیابی مخزن و در ادامه، تولید تا سقف ۲٠ هزار بشکه در روز است. در طرح‎های پیشنهادی ارائه شده، استفاده از حفاری شاخه‌دار و افقی و همچنین ایجاد شکاف‌های هیدرولیکی در میدان آسماری پیشنهاد شده است. روش‌های ازدیاد برداشت پیشنهادی نیز شامل تزریق آب (هوشمند) در بخش ماسه‌سنگی سازند آسماری، تزریق گاز (به صورت امتزاجی) در لایه‌های کربناته سازند آسماری و استفاده از فرازآوری مصنوعی در چاه‌های هر ۲ مخزن است. پیش‎بینی می‎شود در صورت اجرای برنامه‌های پیشنهادی، ضریب بازیافتی بین ۲۷ تا ۳۵ درصد را در مخزن آسماری و ٦ تا ۸ درصد را در مخزن بنگستان شاهد باشیم.

میدان نفتی چشمه‎خوش در منطقه دشت عباس استان ایلام، در فاصله ۵۲ کیلومتری از جنوب شهرستان دهلران و ۷۰ کیلومتری غرب شهرستان اندیمشک واقع شده است. بهره‌برداری از این میدان سال ۱۳۵۴ آغاز شده است و از میدان‎های تحت مدیریت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به‎شمار می‎رود. شرکت ملی نفت ایران تاکنون برای مطالعه این میدان با شرکت‎های گازپروم‎نفت، پتروناس، او‎ام‎وی و ایدرو تفاهمنامه همکاری امضا کرده است. یکی دیگر از دستور جلسه‌های کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت در سال ۹۶، بررسی طرح توسعه پیشنهادی وینترزهال (wintershall) آلمان برای میدان دهلران بود که بر اساس اعلام مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، برنامه اولیه شرکت آلمانی، دستیابی به اهداف تولیدی مدنظر شرکت ملی نفت در این میدان و حفظ آن است. میدان دهلران، میدانی مشترک در جنوب‌غربی ایران است که در سال ١٩٧۲ کشف شد. این میدان در جنوب‌غربی لرستان، ۲۲ کیلومتری جنوب‌غربی شهر دهلران، ۲۲٠ کیلومتری شمال غرب اهواز و در اطراف میدان‌های آبان، دانان و چنگوله و تاقدیس‎های سیاه کوه و اناران قرار دارد و دارای داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی است.

در یکی دیگر از نشست‌های کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران در سال ۹۶، طرح‌های مطالعاتی پرگس و مپنا برای توسعه میدان کرنج بررسی شد. شرکت‎های مختلفی طرح‌های مطالعاتی خود را با هدف توسعه مخزن آسماری میدان کرنج که قرار بود به شیوه قراردادی شرکت ملی مناطق نفتخیز قرارداد توسعه آن امضا شود، ارائه داده‎ بودند که از میان آنها، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب برنامه دو شرکت مپنا و کنسرسیوم پرگس را به عنوان نزدیک‌ترین برنامه به طرح پیشنهادی خود انتخاب کرد و این برنامه‎ها بررسی شد. در نهایت هم اردیبهشت ماه امسال، قرارداد توسعه این میدان بین شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و کنسرسیوم پرگس امضا شد. میدان ﻧﻔﺘﯽ ﮐﺮﻧﺞ با طول ۳۵ و عرض ۶ کیلومتر در ﺟﻨﻮب ﻏﺮب ایران، در ﺣﻮﺿﻪ رﺳﻮﺑﯽ زاﮔﺮس، ﺣﺪود ١١۵ کیلوﻣﺘﺮی ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ اهواز و ۴٠ کیلوﻣﺘﺮی ﺷﺮق راﻣﻬﺮﻣﺰ، در ﻣﺠﺎورت میدان‌های ﭘﺎرﺳﯽ و کرﻧﺞ در ﺷﻤﺎل و میدان آﻏﺎﺟﺎری در ﺟﻨﻮب ﻗﺮار دارد. این میدان در ﺳﺎل ١٣۴۲ ﺷﻤﺴﯽ ﺑﺎ ﺣﻔـﺮ نخستین ﭼـﺎه در ﻣﺨـﺰن آﺳﻤﺎری ﮐﺸﻒ و ﺑﺎ ﺣﻔﺮ ﭼﺎه ﺷﻤﺎره ۲ در ﺳﺎل ١٣۴۲ شمسی وﺟﻮد ﻧﻔﺖ در ﺳـﺎزﻧﺪ ﭘﺎﺑـﺪه میدان ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﻬﺮه‌ﺑﺮداری از آن نیز در آذرﻣﺎه ﺳﺎل ١٣۴٣ آغاز  شد.

نتایج مطالعات شرکت او‎ام‎وی (OMV) اتریش روی میدان پایدار غرب و نتایج مطالعات شرکت زاروبژنفت روسیه روی میدان‌های پایدار غرب و آبان نیز در کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران بررسی شد. تفاهم‌نامه مطالعاتی این ۲ میدان، تیرماه سال ۹۵ میان شرکت ملی نفت ایران و زاروبژنفت روسیه امضا شده بود و شرکت ملی نفت ایران و اوام‎وی اتریش هم با هدف مطالعه چند میدان از جمله میدان پایدار غرب، پیشتر تفاهنامه‌ای امضا کرده بودند. سرانجام قرارداد توسعه این دو میدان نیز اسفندماه سال ۹۶ بین شرکت ملی نفت ایران و کنسیرسیومی متشکل از شرکت زاروبژنفت روسیه و انرژی دانا امضا شد. میدان‎های نفتی آبان و پایدار غرب از میدان‎های مشترک ایران و عراق به شمار می‎روند که در حوزه فعالیت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران (شرکت بهره‎برداری نفت و گاز غرب) واقع شده‎اند.

کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران در ۲ نشست سال گذشته خود، نتایج مطالعات انجام شده روی میدان‎های بندکرخه، سپهر و جفیر را شامل نتایج مطالعات شرکت OMV اتریش روی میدان بندکرخه و نتایج مطالعات شرکت‎های گسترش‎انرژی‎ پاسارگاد و سرمایه‎گذاری غدیر روی میدان‎های سپهر و جفیر را بررسی کرد. قرارداد توسعه میدان‎های سپهر و جفیر نیز در روزهای پایانی سال ۹۶ بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گسترش انرژی پاسارگاد امضا شد. میدان‎های سپهر و جفیر در شمال‎شرقی دشت آزادگان و به فاصله ۵٠ تا ٦٠ کیلومتری جنوب غربی شهر اهواز قرار دارند. میدان نفتی سپهر در سال ١٣٩١ با حفاری چاه سپهر-١ و میدان جفیر در سال ١٣۵۵ با حفاری چاه جفیر-١ کشف شد. فعالیت میدان جفیر که واحد فرآورش ۱۶۵ هزار بشکه‌ای در آن احداث شده به حفر چاه و اتصال لوله به این واحد فرآورشی محدود می‌شود و میدان سپهر که نزدیک‌ترین میدان به جفیر است بیش از ۸۰۰ میلیون بشکه ذخیره نفت درجا دارد.

میدان بندکرخه نیز در جنوب غرب ایران و شمال غربی میدان اهواز قرار دارد. ساختمان میدان بندکرخه تاقدیسی و روند گستردگی آن شمال غرب- جنوب شرق و به ابعاد طولی ٣۵ کیلومتر و عرض ۵ کیلومتر است. وجود ذخایر هیدروکربوری در میدان بندکرخه در سال ۲٠٠۵ ازسوی شرکت OMV محرز شده بود. این میدان ۲ چاه اکتشافی و یک چاه ارزیابی دارد و ظرفیت تولید نفت در لایه سروک و ایلام آن مشاهده شده است. کمیته مشاورین مدیریت مخازن شرکت ملی نفت ایران با هدف بررسی طرح‌های توسعه‌ای میادین نفت و گاز ایجاد شده است و با ارائه نظرات فنی و مدیریتی، این شرکت را در اتخاذ تصمیم‌های بهینه یاری می‎کند.